Mỗi người Việt Nam trung bình chỉ tiêu thụ khoảng 12 lít sữa mỗi năm, trong khi đó lượng bia mà họ sử dụng lại lên tới 38 lít/người.
Tại hội thảo về khuyến nghị sử dụng sữa và các sản phẩm từ sữa diễn ra vào ngày 2/3, PGS.TS Lê Bạch Mai, Phó viện trưởng Viện Dinh dưỡng Quốc gia, đã bày tỏ lo ngại về tình trạng thiếu canxi nghiêm trọng ở người dân Việt Nam.
Bà Mai đã dẫn chứng từ các cuộc khảo sát của Viện Dinh dưỡng từ năm 1985 đến 2010 cho thấy, lượng canxi mà người Việt hấp thụ chỉ đạt khoảng 500-540mg/người/ngày, tương đương với 50-60% so với mức khuyến nghị cần thiết.
Nguyên nhân chính là do thói quen ít tiêu thụ sữa và các chế phẩm từ sữa, cũng như thực phẩm từ thủy sản. Sữa thường chỉ được sử dụng cho trẻ em, người bệnh và người cao tuổi, trong khi hải sản như tôm, cua, cá thường bị bỏ vỏ hoặc xương.
Lượng canxi hấp thụ thấp lại càng bị ảnh hưởng bởi thói quen ăn uống nhiều đạm và mặn, khiến cơ thể đào thải canxi. Hiện nay, người Việt đang tiêu thụ khoảng 15mg muối mỗi ngày, gấp ba lần so với khuyến cáo.
Theo bà Mai, sữa rất giàu canxi và dễ hấp thụ; 100g sữa tươi chứa khoảng 120mg canxi, 100g phô mai có 720mg canxi, và 100g sữa chua cung cấp từ 65-150mg canxi. Tuy nhiên, trung bình mỗi người Việt chỉ tiêu thụ khoảng 12 lít sữa hàng năm, trong khi lượng bia là 38 lít và nước giải khát lên tới 53 lít/người/năm.
Điều này lý giải tại sao tỷ lệ mắc ung thư ở người Việt lại cao. Việc tiêu thụ ít sữa cũng góp phần làm gia tăng nhiều bệnh lý khác như còi xương, suy dinh dưỡng và loãng xương. Bà Mai nhấn mạnh rằng hiện tại, 100% người trên 70 tuổi ở Việt Nam đều mắc các bệnh liên quan đến cơ xương khớp.
Viện Dinh dưỡng đã tiến hành 7 nghiên cứu thử nghiệm lâm sàng ngẫu nhiên có đối chứng và 5 nghiên cứu trên trẻ em, cho thấy việc bổ sung sữa có thể giúp cải thiện chiều cao thêm 0,4cm mỗi năm.Bà Mai đã chỉ ra rằng, tại Nhật Bản, chiều cao của trẻ em đã có sự cải thiện đáng kể nhờ vào việc đưa sữa vào trong chương trình bữa ăn học đường quốc gia.
Ngược lại, ở Việt Nam, trong suốt 10 năm qua, chiều cao trung bình của người dân chỉ tăng khoảng 1-1,5 cm. Hiện tại, chiều cao trung bình của nam giới là 164,4 cm và nữ giới là 153,4 cm.
Theo thống kê năm 2014, nước ta vẫn còn khoảng 1,1 triệu trẻ em bị nhẹ cân và thấp còi, với khoảng 5.000 trẻ tử vong mỗi năm do các vấn đề liên quan đến dinh dưỡng.
Các chuyên gia cho rằng, tình trạng thấp bé và nhẹ cân không phải do di truyền, mà nếu chúng ta cải thiện chế độ ăn uống thiếu canxi và tích cực tập luyện thể thao, tầm vóc của người Việt sẽ được nâng cao.
Vì vậy, Việt Nam đã đặt ra mục tiêu tăng mức tiêu thụ sữa bình quân từ 11,8 lít/người/năm hiện tại lên 34 lít/người/năm vào năm 2025, mặc dù con số này vẫn còn khá khiêm tốn so với các quốc gia trong khu vực như Singapore hay Thái Lan.
